شرکت پتروشیمی قائد بصیر با سرمایه ۳۳ میلیارد تومانی در بازار دوم معاملات فرابورس درج نماد شد و در نوبت عرضه اولیه ایستاد.  
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس،شرکت پتروشیمی قائد بصیر با نماد "شبصیر" به عنوان صد و چهارمین شرکت در بازار دوم معاملات فرابورس و گروه محصولات شیمیایی درهفته پایانی مهر ماه پذیرش و درج شد تا در صف عرضه اولیه بایستد.
طبق بررسی های بورس پرس،این شرکت در تاریخ ۲۶ آذر سال ۷۶ در تهران توسط بنیاد ۱۵ خرداد تاسیس و ثبت و در یک مهر سال ۸۳ به بهره برداری رسیده است. ۸۰ درصد از سهام این شرکت به گروه توسعه انرژی تدبیر و ۲۰ درصد آن به بنیاد ۱۵ خرداد تعلق دارد.
سرمایه شرکت در بدو تاسیس ۵۰۰ میلیون تومان بوده و طی دو مرحله افزایش سرمایه از محل مطالبات سهامداران به ۳۳ میلیارد تومان رسیده است.مرکز اصلی این شرکت که دارای ۳۴۲ نیروی انسانی است،در تهران خیابان گاندی و کارخانه در کیلومتر ۱۰ جاده گلپایگان-خمین واقع شده است.همچنین شرکت در نظر دارد به منظور اجرای طرح توسعه جهت افزایش کیفیت و تنوع محصولات و کاهش زمان فرایندهای تولید، از محل آورده نقدی صاحبان سهام سرمایه را به میزان ۵۰ درصد افزایش دهد.
معرفی صنعت
همزمان با شروع بهره برداری از مجتمع تولیدات پتروشیمی قائد بصیر، پتروشیمی تبریز نیز با ظرفیت مشابه برای تولید مواد ABS به بهره برداری رسید. از آنجا که شرکت مذکور حدود ۸۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز را با دریافت خوراک به نرخ های دولتی تولید می کرد لذا قیمت تمام شده آن بسیار کمتر از قیمت تمام شده محصولات قائد بصیر بود زیرا "شبصیر" ناگزیر بود حدود ۸۵ درصد مواد اولیه مورد نیاز را از طریق واردات تأمین کند.
هزینه هایی که برای قیمت جهانی به علاوه سود فروشنده خارجی و حمل دریایی و حقوق و عوارض گمرکی، هزینه کرایه مخزن در گمرک و کرایه حمل داخلی و پرت مواد به خاطر چندین مرحله بارگیری و تخلیه مواد به شرکت قائد بصیر تحمیل می شد، از همان بدو ورود به بازار، شرکت را با عدم توان رقابت با رقیب داخلی و رقبای خارجی مواجه ساخت و در نتیجه زیان ده شد.
برای جلوگیری از زیان یا کاهش آن شرکت ناچار بود محصولات ABS متفاوتی تولید کند که لااقل رقیب داخلی فاقد توانمندی لازم برای تولید آنها باشد به همین جهت تولید مواد رنگی در دستور کار قرار گرفت. علی رغم اینکه برای تولید محصولات رنگی دانش فنی خریداری و اخذ نشده بود ولی با تلاش و همت متخصصین موفق شد مواد ABS بر پایه رنگ سفید که عمدتاً مورد نیاز صنایع لوازم خانگی برای تولید یخچال فریزر است را تولید و به بازار عرضه کند.
از آن زمان تاکنون شرکت تولیدات پتروشیمی قائد بصیر به تدریج با ارتقای کیفیت موفق شده مستمرا سهم فروش از این گونه محصولات را در بازار داخلی افزایش دهد به طوری که در سال ۹۰ بیشتر از ۷۰ درصد از کل محصولات تولیدی شرکت را مواد abs سفید در شید های متفاوت تشکیل داده است. این تدبیر موجب شد تا شرکت از زیان دهی به سوددهی برسد لذا این روند با ایجاد تنوع رنگ‌های بیشتر و آلیاژهای مهندسی تاکنون ادامه دارد.
معرفی فعالیت شرکت
شرکت پتروشیمی قائد بصیر در سال ۷۶ با هدف احداث کارخانه در زمینه تولید محصولات شیمیایی و پتروشیمی تاسیس و در یک مهر سال ۸۳ به بهره برداری رسید. عملیات اجرای طرح ایجاد کارخانه تولید مواد ABS با انعقاد یک قرارداد bbc با یک شرکت تایوانی به نام CTCI شرکت کمهو از کره جنوبی ارائه کننده دانش فنی تولیدات بود که از اواخر سال ۷۹ آغاز شد و در بهمن سال ۸۲ راه‌اندازی شد.
عملاً از نیمه دوم سال ۸۳ بهره‌برداری تجاری از مجتمع تولید مواد ABS شروع شد. در سال ۸۵ پروانه بهره برداری تولید سالانه ۳۰ هزار تن مواد ABS با سه شیفت کاری در شبانه روز از وزارت صنایع اخذ شد.در حال حاضر نیاز بازار داخلی به ABS حدود ۶۵ هزار تن در سال است که از این میزان معادل ۲۵ تا ۳۰ هزار تن از سوی پتروشیمی قائد بصیر و معادل ۲۰ هزار تن ABS بی‌رنگ توسط پتروشیمی تبریز و مابقی از طریق واردات تامین می شود.
مقدار فروش در سال های گذشته
میزان فروش در سال ۹۶ بیشترین مقدار در ۱۴ سال گذشته را به خود اختصاص داده و مقدار آن نسبت به بیشترین مقدار فروش در سال ماقبل آن ۱۱.۸ درصد افزایش داشته است. با توسعه واحد تولیدی و توفیق شرکت در تولید محصول جدید پلی استایرن پروانه در تاریخ ۱۳ بهمن سال ۹۴ برای تولید سالانه ۳۰ هزار تن محصول ABS و ۶ هزار تن محصول پلی استایرن تغییر یافته، از اداره کل صنعت اصفهان اخذ شد.
میزان تولید در سال های گذشته
در سه سال منتهی به سال ۹۶ رکورد تولید از تاریخ بهره‌برداری شکسته شد .میزان تولید در سال ۹۶ در بالاترین سطح ۱۴ سال بهره برداری بوده و نسبت به بیشترین میزان تولید در سال ماقبل آن رشدی برابر با 6.5 درصد داشته است.برای تولید انواع گریدهای ABS نیاز به ۶۳ درصد استایرن مونومر، ۱۵درصد بوتادین، ۲۰ درصد اکریلو نیتریل و دو درصد از سایر مواد است که استایرن مونومر و بوتادین از داخل و اکریلونیتریل از خارج تامین می شود.
نرخ گذاری مواد اولیه
نرخ گذاری مواد اولیه شرکت تابع قیمت‌های جهانی و قیمت تمام شده است که با توجه به شرایط تحریم منابع عرضه کننده مواد اولیه وارداتی( اکریلونیتریل) بسیار محدود است. مواد اولیه تامین شده از خارج عمدتاً با ارز یورو ،ین ژاپن، وون کره و دلار است. در سال ۹۶ عمده مواد اولیه مورد نیاز از داخل تامین شده که میزان مواد اولیه خریداری شده نسبت به سال مالی ۹۵ به میزان ۴۲ درصد افزایش داشته که این افزایش ناشی از افزایش مقدار خرید مواد داخلی و خارجی بوده است. خرید های خارجی صورت گرفته بر اساس ارزهای خارجی و به صورت همگن بالغ بر ۱۶ میلیون دلار بوده که حدود ۹۵ درصد آن با استفاده از نرخ اتاق مبادله ارزی بانک مرکزی و مابقی با استفاده از ارز آزاد انجام شده است.
در سال ۹۶ معادل 246.4 میلیارد تومان مواد اولیه خریداری شده که نسبت به سال گذشته ۴۲ درصد افزایش داشته این افزایش عمدتا ناشی از افزایش جهانی نرخ خوراک اصلی( اکریلونیتریل و استایرن مونومر و بوتادین) بوده است. تامین کنندگان اصلی مواد اولیه در داخل شرکت های بازرگانی پتروشیمی، پتروشیمی تبریز، پتروشیمی امیرکبیر ،ارکان ساختار نوین ایرانیان و در خارج کشورهای تایوان، کره جنوبی، چین، ترکیه، آلمان و امارات بوده است. وجوه ارزی مورد نیاز جهت خرید مواد اولیه از محل فروش صادراتی و الباقی از محله گشایش اعتبار اسنادی نزد بانک های داخلی و با نرخ ارز مبادله ای و ارز آزاد تامین می شود( نرخ تعرفه محصولات وارداتی حدود ۱۰ درصد).
این شرکت دارای واحد یوتیلیتی مستقل بوده که انرژی آب و بخار مورد نیاز را در داخل مجتمع تولید می‌کند و از این بابت وابستگی به سایر تامین کنندگان وجود ندارد. برق مورد نیاز از طریق شبکه برق سراسری و به صورت مشخصات شرکت برق منطقه ای اصفهان تامین می شود و در مواقع از طریق واحد دیزل ژنراتور واحد یوتیلیتی نیز تأمین می‌شود و آب مورد نیاز نیز از چاه های موجود در مجتمع تامین می شود.
ظرفیت تولید اسمی و واقعی و دلایل تولید مازاد
با توجه به شرایط عملیاتی تولید در سال گذشته در صورتی که طرحی برای توسعه و افزایش ظرفیت اجرا نشود تولید بیشتر از ظرفیت درحد تولید در سال ۹۶ خواهد بود. این میزان تولید براساس کشش بازار و با استراتژی کاهش بهای تمام شده تولید اجرایی شده اما برنامه های بازنگری و کارشناسی مجدد جهت متناسب کردن ظرفیت اسمی با تولید شرکت در دستور کار است.
توسعه و بهبود
با توجه به اهمیت ویژه کیفیت و تنوع محصولات در بازار پلاستیک ها به ویژه بازار ABS، تلاش شرکت بر تقویت واحد تحقیق و توسعه بوده و در این راستا در بودجه سال ۹۷ حدود ۲۰ میلیارد تومان بودجه برای این موضوع پیش بینی شده است. در بعد عملیاتی نیز کارشناسان شرکت کومهو به درخواست شرکت قائد بصیر در اسفندماه سال گذشته حدود یک هفته در محل مجتمع حضور یافتند و طی جلسات و هم اندیشی های متعدد بررسی راه های افزایش کیفیت محصولات فعلی، تولید محصولات جدید و کاهش زمان فرایند ها پرداخته شد. در همین راستا پیش بینی می شود در آینده نزدیک قراردادی در حوزه تحقیق و توسعه با شرکت کومهو منعقد شود.
افشای وضعیت دانش فنی
از ابتدای بهره‌برداری از شرکت، تولیدات پتروشیمی قائد بصیر تاکنون هیچ هزینه ای بابت استفاده از دانش فنی و حق لیسانس به شرکت کومهو پرداخت نشده و شرکت هیچ تعهدی در این خصوص ندارد و هزینه مورد نظر صرفاً در قراردادهای EPC لحاظ شده است. در مورد قرارداد جدید با شرکت کومهو در زمینه تحقیقات توسعه نیز پرداخت ها در چارچوب قرارداد فی مابین تابع پارامترهای اجرایی است.
فروش صادراتی
با توجه به زیان آور بودن فروش صادراتی شرکت در سال های گذشته با اتخاذ استراتژی جدید مبنی بر انجام صادرات با قیمت هایی که منجر به زیان نشود بازارهای هدف جدید شناسایی شد. شرکت موفق شد علاوه بر پوشش بازار داخلیt اضافه تناژ تولید را به بازارهای منطقه صادر کند که این امر باعث بهینه سازی و کاهش هزینه‌های قیمت تمام شده شد. در سال ۹۶ بر اساس برنامه بودجه تولید و فروش میزان بهینه صادرات ۱۰ درصد از کل فروش سال بوده است.
نرخ فروش محصولات
نرخ های فروش انواع محصول در چارچوب آیین نامه های فروش و با فرمول محاسبه نرخ های ICIS( فوب توسط جنوب و شمال شرقی آسیا + حدود 16.5 درصد و با اعمال نرخ روز ارز قابل تخصیص بانک مرکزی) به صورت هفتگی تعیین می شود .عرضه محصولات به دو صورت مستقیم توسط شرکت و از طریق بورس کالا انجام می شود. با توجه به اینکه صادرات محصول بر اساس نرخ جهانی ICIS و فروش داخلی با نرخ 16.5 درصد به علاوه ICIS انجام می گیرد بنابراین با افزایش فروش داخلی سود شرکت نیز افزایش پیدا می کند.
معرفی رقبا،میزان عرضه و تقاضا و واردات و صادرات
شرکت پتروشیمی تبریز و محصولات وارداتی رقبای فعلی شرکت در بازار هستند که از مجموع ۷۰ هزار تقاضای موجود در بازار حدود ۴۱ هزار تن توسط شرکت پتروشیمی قائد بصیر، 19.5 هزار تن توسط شرکت پتروشیمی تبریز و 9.5 هزارتن از طریق واردات تامین می شود.
در سال‌های اخیر به خصوص از سال ۹۴ با شناخت دقیق تهدیدها و فرصت های موجود و برنامه‌ریزی مناسب توسط گروه مدیریتی با کنار زدن رقبا شرکت تبدیل به مارکت لیدر در بازار داخلی ABS شده است. با تلاش و پیگیری‌های مداوم شرکت تعرفه واردات ABS از ۸ به ۱۵ درصد افزایش یافت که این امر از یک سو و شرایط تخصیص ارز در سال جاری از سوی دیگر باعث شد واردات محصول به نحو چشمگیری کاهش یابد معمولاً یکی از مهمترین رقبای شرکت به حاشیه رانده شود.
رقیب دیگر شرکت تولیدات پتروشیمی قائد بصیر، شرکت پتروشیمی جم است که طبق پیش بینی ها در اواخر سال ۹۸ قادر به تولید و عرضه محصول خواهد بود. در خصوص این شرکت باید به سه نکته توجه داشت، اول اینکه فرایند تولید این شرکت فرایند حجمی است و نسبت به فرایند تولید قائد بصیر کیفیت پایین تری دارد. دوم اینکه محصولات این شرکت فقط شامل گرید های بی رنگ است و توان تولید گرید های رنگی را ندارد و نکته سوم هم اینکه استراتژی شرکت پتروشیمی جم صادرات بخش عمده محصولات است. با توجه به سه نکته مذکور پیش بینی می‌شود ورود پتروشیمی جم به بازار خللی در فروش داخلی شرکت نکند.
تعهدات عرضه
از سال ۸۳ که بهره برداری از خطوط تولیدی آغاز شده تاکنون هیچ گونه محدودیتی در خصوص عرضه محصولات تولیدی در داخل برای این شرکت تعیین نشده است.
روند قیمت های جهانی
قیمت‌ خوراک های استایرن و اکریلونیتریل و همچنین قیمت محصولات ABS در سال ۹۶ به صورت صعودی بوده و نرخ بوتادین نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.در خصوص رشد قیمت محصولات خوراک مذکور همان گونه که مشخص است شیب رشد ABS و اکریلونیتریل تقریباً برابر بوده و استایرن منومر با شیب کمتری رشد کرده است. با توجه به تغییراتی که در قیمت جهانی خوراک و محصول ذکر شد میزان حاشیه سود محصول ABS نسبت به سال قبل افزایش نسبی داشت.
بازارهای صادراتی
گرید های تزریق سهم عمده را در فروش صادراتی دارند به نحوی که در حد ۹۹ درصد صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. همچون سال های گذشته بازار ترکیه بزرگترین بازار صادراتی بوده و سهمی در حدود ۷۰ درصد از صادرات کل را به خود اختصاص داده و پس از آن بازارهای هند با ۱۳ درصد و ازبکستان با ۹ درصد در رده‌های بعدی قرار دارند. صادرات به بازار کشورهای اروپایی نیز به دلیل هزینه‌های بالای ثبت ریچ در اروپا توجیه و صرفه اقتصادی ندارد.
نحوه تامین مواد اولیه
پرمصرف ترین و عمده ترین ماده اولیه مورد نیاز این شرکت استایرن مونومر است که از طریق بورس کالا خریداری می شود با توجه به اینکه سهمیه خرید سه ماه از بورس کالا بر اساس حداکثر ظرفیت مصرف تعیین می شود، شرکت هیچ محدودیتی در ارتباط با خرید ماده مذکور با توجه به ظرفیت تولیدی ندارد.( در صورت افزایش ظرفیت نیز با دارای مدارک مستند سهمیه خرید از بورس کالا قابل افزایش است).

تاثیر تحریم‌ها بر خرید فروش و وصول درآمدهای فروش
تاثیر تحریم در حوزه خرید از دو جنبه قابل بررسی است،یکی نحوه تعامل تامین کنندگان و دیگری پرداخت در قبال خرید خارجی. از نظر نحوه تعامل تامین کنندگان با توجه به ریسک های انتقال پول بیشتر تامین‌کنندگان که قبلا به صورت CAD مواد را تأمین می کردند، در حال حاضر شرایط پرداخت را ۱۰۰ درصد پیش پرداخت اعلام می کنند و همچنین برخی از تامین کنندگان نیز به دلیل محدودیت‌های صادرات به ایران که از طرف دولت آن کشور ها اعلام شده از ارائه پیشنهاد خودداری می‌کنند.
در حوزه تامین ارز نیز دو مشکل محتمل است، مشکل اول تامین ارز توسط بانک مرکزی است و مشکل دوم عدم امکان حواله پول از طریق بانک های عامل به بانک های مختلف دنیا با توجه به اعمال تحریم‌های بانکی است.
تاثیر تحریم ها در حوزه فروش نیز در دو بازار داخلی و صادراتی قابل بررسی است، در مورد بازار فروش داخلی با اعمال تحریم ها بخش عمده ای از واردات محصول دچار مشکلات عمده خواهد شد و بنابراین اقبال بیشتری به محصول ABS داخلی به وجود می‌آید که عامل مثبتی در راستای افزایش فروش و سودآوری شرکت است.
از طرف دیگر با اعمال تحریم‌ها و افزایش هزینه‌های تولید و عوامل منفی در میزان تولید و فروش صنایع پایین دست مانند لوازم خانگی و خودرو، اگر صنایع پایین دست قدرت مقابله با این عوامل را داشته باشند میزان تقاضا برای محصولات شرکت پتروشیمی قائد بصیر افزایش پیدا خواهد کرد، در غیر این صورت مقداری از تقاضای داخلی کاهش می یابد که افزایش صادرات محصول می تواند راه جایگزین برای تقاضای از دست رفته باشد.
در حوزه صادرات نیز با توجه به سیاست های ارزی جدید دولت و بانک مرکزی مبنی بر آزادسازی فروش ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی در سامانه نیما افزایش صادرات مزیت های ذکر شده در بند یک را در پی خواهد داشت.
روابط فی ما بین با شرکتEPCI
با توجه به شرایط تحریم، شرکت های پتروشیمی فروش صادراتی و دریافت پول را عمدتاً از طریق شرکت‌های مورد وثوق در کشورهای دیگر نظیر دبی، عمان، ترکیه و ... انجام می دهند. در همین راستا شرکت تولیدات پتروشیمی قائد بصیر طی انعقاد قرارداد با شرکت EPCI و اخذ تضامین لازم، ارز حاصل از صادرات را در دبی دریافت می‌کند و در حال حاضر ارز مذکور از طریق صرافی های مجاز به سامانه نیما تزریق می شود. اعمال حساب ارزهای مذکور بر اساس نرخ سامانه نیما صورت می‌پذیرد و مدت قرارداد با EPCI یک ساله است، ضمناً شرکت مذکور بابت نگهداری و نقل و انتقالات ارزی از طرف قرارداد، یک درصد کارمزد دریافت می کنند.
صورت سود و زیان