دکتر ولی‌ا... سیف* 
 
رئیس کل بانک مرکزی چند روز پیش اعلام کرد که به‌اندازه 15سال طلا خریده است. اولین سوالی که با شنیدن این موضوع به ذهن می‌رسد این است که آیا با توجه به روند روبه افول قیمت طلا در جهان این اقدام بانک مرکزی نوعی ریسک محسوب نمی‌شود و آیا در شرایط کمبود و محدودیت‌های ارزی کار شایسته‌ای است که ذخایر ارزی کشور صرف خرید طلا شود؟
در پاسخ به این سوالات باید گفت که طلا نوعی ذخیره ارزی برای کشور محسوب می‌شود که بانک مرکزی با ذخیره کردن آن در حقیقت می‌تواند در مواقع لازم مدیریت بازار را در دست گیرد و تعادل را به بازار بازگرداند. پس نباید با نگاه سود و زیان یا یک فعالیت تجاری صرف به این موضوع نگاه کرد. این اقدام بانک مرکزی در حقیقت نوعی سرمایه‌گذاری ارزی است و برای ایجاد تعادل در بازار این کار را انجام داده است. از طرف دیگر یک سیاست بومی در کشور ما همواره این بوده است که بخشی از منابع ارزی کشور به‌صورت طلا ذخیره شود تا در مواقع لزوم، بانک مرکزی بتواند قیمت طلا در بازار را به سمت قیمت واقعی تغییر دهد.
 از طرف دیگر اگر این ذخایر به درستی و در زمان مناسب به کار گرفته شود می‌تواند تاثیرات مثبتی بر بازار کشور داشته باشد. باید توجه داشت که قیمت طلا بر اساس 2 فاکتور مشخص تعیین می‌شود؛ اول بر اساس نوسانات بین‌المللی قیمت طلا و دوم بر اساس نوسانات دلار به ریال. این 2 عامل هر کدام به نحوی روی قیمت طلا تاثیر می‌‌گذارد. حال که بانک مرکزی این ذخایر را تهیه کرده است اگر سیاست درستی هم اتخاذ کند می‌تواند در موارد لزوم بازار را به حالت تعادل بازگرداند. در یک سال اخیر قیمت طلا و سکه افزایش یکباره‌ای داشت که این موضوع انتقاداتی را متوجه سیاست‌های بانک مرکزی کرد.
 اما به نظر من قیمت طلا و سکه در آن زمان یک قیمت غیرواقعی نبود. بلکه با توجه به قیمت بین‌المللی طلا و نوسانات قیمتی دلار به ریال می‌توان گفت قیمت سکه و طلا در کشور ما یک قیمت واقعی است و نه قیمتی غیرواقعی که نیاز باشد بانک مرکزی با کمک ذخایر خود بازار را متعادل کند. نکته دیگری هم که ذکر می‌شود این است که در زمان محدودیت ارزی شایسته نیست منابع کشور در مسیر خرید طلا هزینه شود. باید دقت داشت که طلا هم نوعی ذخیره است. این تصمیم و سیاست بانک مرکزی است که در یک برهه زمانی خاص اقدام به ذخیره ارز کند یا طلا. چون طلا هم نقش ارز را دارد.

* کارشناس امور بانکی