به گزارش اقتصادبرتر، تحلیل های اکونومیست نشان می دهد تحریم نفتی ایران از سوی آمریکا، افزایش قیمت نفت جهانی در سال ۲۰۱۹ را بدنبال دارد. درشرایط فعلی ، نگرانی از تحریم ها سبب عرضه مازاد نفت به دلیل ترس از تحریم ها، تعدیل قیمتهای نفت را بدنبال داشته است. دولت تحت هدایت دونالد ترامپ، در آمریکا می تواند مانع خرید نفت ایران از سوی کشورهای آسیا و اروپا شود. البته برخی از واردکنندگان نفت ایران پیش از این موقتا از تحریم نفتی ایران معاف شده بودند. علاوه بر این ، در سال  ۲۰۱۹بازار نفت با کاهش اندکی در رشد تقاضای نفت همراه با عرضه بیشتراین طلای سیاه از سوی کشورهای غیرعضو اوپک روبروست تا قیمت هر بشکه نفت زیر سقف ۸۰ دلار حفظ شود، اما همچنان ریسک بالقوه کاهش عرضه با حذف نفت ایران از بازارهای نفت و کاهش شدید عرضه این انرژی حیاتی وجود دارد و البته اختلال درعرضه نفت از سوی کشورهای ونزوئلا ، نیجریه یا لیبی هم وضعیت را وخیم تر می کند.

*پیش بینی های کلیدی ما

  • کاهش تولید نفت ایران ، قیمت ها را تا حدی حفظ می کند و انتظار می رود که قیمت نفت در سال ۲۰۱۹ بطور متوسط همچنان بشکه ای ۷۵.۵ دلار باشد که البته در سال ۲۰۱۸ هر بشکه ۷۳.۵ به فروش می رفت.
  • مصرف جهانی محصولات نفتی در سال ۲۰۱۹ کمتر از ۱.۵ درصد افزایش خواهد یافت، یعنی به میزان ۱.۷ درصد کمتر از سال ۲۰۱۸ که رشد اقتصادی در چین و هند و آمریکا آهسته تر گزارش شده بود.
  • پیش بینی می شود در سال ۲۰۱۹ تولیدات جهانی از انرژی های تجدیدپذیر غیر هیدروژنی به رقم ۱۱.۷ درصد افزایش یابد. که این میزان نسبت به سایر انرژی ها بیشتر خواهد بود.

*تصمیم آمریکا

زمانی که آمریکا خروج خود از توافق نامه هسته ای که بین ایران و اتحادیه اروپا نیز امضا شده بود را اعلام کرد، نخستین دور تحریم ها علیه ایران را مجددا اعمال کرد و بخش هایی از خودرو در ایران نیز تحت تأثیر این تحریم ها  قرار گرفت همانطور که دسترسی ایران به سرمایه گذاری نیز تحت تأثیر تحریم ها در تنگنا قرار گرفت. درماه نوامبر بدنبال اجرایی شدن دور دوم تحریم ها ، نفت ایران نیز هدف قرار گرفت . با این حال، آمریکا به ۸ کشور خریدار نفت ایران( چین،هند،یونان،ایتالیا،تایوان،ژاپن،ترکیه و کره جنوبی) فرصتی شش ماهه داد تا بتوانند نفت ایران را خریداری نمایند و پس از آن نباید از ایران نفتی خریداری نمایند. تحلیلگران اکونومیست بر این باورند که تحریم های آمریکا علیه ایران در سال ۲۰۱۹ ادامه خواهد یافت و تحریم های مجددی که امریکا در حال حاضرعلیه ایران در نظر گرفته است با هدف تغییر سیاست های ایران در خصوص برنامه هسته ای، دوری از حضور نظامی اش در سوریه و حمایت از حزب الله لبنان و یمن می باشد. اما بعید به نظر می رسد که  جمهوی اسلامی ایران در سیاست هایش با این تحریم ها دچار تزلزل شود ، بنابراین کشمکش ایران و آمریکا همچنان ادامه می یابد.

*حذف نفت ایران از بازارهای جهانی در ۲۰۱۹ به چه معناست؟

هنگامی که توافق هسته ای برجام در سال ۲۰۱۶ بین ایران و ۵+۱ به امضا رسید، صادرات نفت ایران در مدت کوتاهی به حالت نسبتا عادی رسید و به میزان ۳.۸ میلیون بشکه نفت در روز صادر می کرد که از این میزان ، حدود ۲.۴ میلیون بشکه در روز به خریداران نفت تحت رهبری چین صادر میشد.(نمودار را ببینید) البته انتظار می رود که صادرات نفت ایران در سال ۲۰۱۹ ادامه یابد و سالانه با میانگین  ۱.۲ بشکه در سال صادرات نفت داشته باشد که البته همچنان مقدار کمی نیست.

نمودار

اقتصادبرتر

میزان صادرات نفت ایران به ۸ کشور خریدارنفتی جهان در سال ۲۰۱۷

اما این میزان نفتی که در حال حاضر از سوی ایران صادر می شود امید آمریکا را ناامید کرده است. چرا که دولت ترامپ گفته است تحریم نفتی ایران با هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران است. که البته این یک هدف غیرواقعی است. با توجه به اینکه آمریکا  به دلیل خروج از برجام، هیچگونه حمایت دیپلماتیکی از سوی متحدان اروپایی خود و همچنین روسیه و چین ندارد تا بتواند به هدف خود یعنی به صفررساندن صادرات نفتی ایران برسد. در همین حال، ایران همچنان به پیشبرد اهدافش ادامه می دهد و خریداران اصلی نفت ایران همانند چین و هند، با پیشنهاد تخفیف قیمت نفت از سوی ایران ، به خرید نفت ایران مبادرت ورزیده و از روش های مختلفی مانند تبادل و توانایی پرداخت محلی ارزها و همچنین استفاده از گزینه : تکنیک شناسایی اطلاعات دیجیتالی برای تبادل نفت نیز استفاده می کنند و به تجارت نفت خود ادامه می دهند.

هرچند گفته می شود که تحریم های مجدد آمریکا همچنان تأثیر قابل توجهی بر حجم صادرات نفتی ایران گذاشته است . دولت ترامپ قصد دارد خریداران نفتی ایران را به غیر از آنهایی که مجوز رسمی دارند مجازات کند . این مجازات ها شامل جلوگیری از فعالیت خریداران نفتی ایران در بازار آمریکا و تجارت با دلار آمریکا یا دسترسی به سیستم مالی امریکا می شود. همچنین بیمه محموله های نفتی ایران با تنگناهایی روبروست، لذا خریداران نفت ایران ترجیح می دهند از آمریکا پیروی کنند تا اینکه به خرید نفت ایران اقدام نمایند. البته اتحادیه اروپا از مکانیسمی برای حمایت از منافع اروپایی ها درتحریم های ثانویه برخوردار است اما همچنان شرکتهای اروپایی برای دوری از انزوایی که مجازات های آمریکا در صورت عدم رعایت شرایط ذکر شده توسط ترامپ شاملشان خواهد شد، ترس دارند و لذا در حال حاضر مجبورند از بازار ایران اجتناب ورزند.

*محاسبات قیمت نفت

با این حال ، همین نصف شدن صادرات نفت ایران ، تا حدودی تأثیر منفی خود را بربازار جهانی نفت خواهد گذاشت ، چرا که با کاهش جهانی رشد تقاضا برای نفت همخوانی دارد. انتظار می رود مصرف فرآورده های نفتی در سال ۲۰۱۹ با کمتر از ۱.۵ درصد افزایش که نسبت به رقم ۱.۷ درصدی در سال ۲۰۱۸ ، که طبق گزارش ها، کشورهای  آمریکا ، چین و هند رشد کندتری داشتند نمونه این وضعیت است که باید رشدی ۱.۸ درصدی را تجربه می کردند.

پیش بینی این کاهش تقاضا در نفت همراه با ذخیره سازی مجدد نفت در آمریکا باعث میشود تا انتظارداشته باشیم، میانگین قیمت نفت جهانی در سال ۲۰۱۹ به ۷۵.۵ دلار در هر بشکه برسد که پیش از این ۷۶.۸ و ۷۵.۲ دلار در هربشکه بود. با این وجود، میزان عرضه نفت ایران در بازار، یکی از موضوعات مهم اوپک خواهد بود.

به نمودار زیر در خصوص میزان تولید و صادرات نفت ایران قبل و بعد از تحریم ها توجه کنید:

تحریم نفتی ایران و میزان صادرات آن قبل و بعد از تحریم ها طی سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲

*اکرم صدیقی.سردبیر سایت اقتصاد برتر