عرضههای جدید؛ بهانهای برای بر هم زدن رکود
در آخرین تلاشها در این راستا روز چهارشنبه هفته گذشته سهام چهارمین شرکت پالایشگاهی به نام شیراز در بازار دوم فرابورس عرضه شد. این پالایشگاه کوچک 80 هزار بشکهای با استقبال مناسبی با P/E=4/5 وارد بازار شد؛ هر چند به علت حجم کم عرضه (14 میلیارد تومان معادل 5 درصد شرکت) «شراز» در روزهای بعدی با تقاضای سنگین ناشی از اطمینان از عدم عرضه جدید مواجه شد. به طور کلی عرضه 5 درصدی سهام شرکتها بدون تعهد به فروش بیشتر استراتژی مناسبی برای عرضههای اولیه نبوده و با عنایت به امکان تحریک انگیزههای سفتهبازانه نیازمند توجه بیشتر و چارهاندیشی از سوی مسوولان پذیرش بازار است. در رویدادی دیگر، در روز دوشنبه هفته جاری ده درصد از سهام بیمه ملت به عنوان پنجمین شرکت بیمه بورسی در بازار دوم عرضه شد. «ملت» نیز با P/E=5/6 (براساس پیشبینی سود 91) پا به عرصه معاملات گذاشت و مورد توجه سرمایهگذاران قرار گرفت. نکته قابل تامل طی هر دو عرضه تفاوت مکانیزم فروش سهام بود، به نحوی که در مورد پالایشگاه شیراز قیمت عرضه از 4000 ریال تا 2500 ریال و در خصوص بیمه ملت از 2320 ریال تا 1320 ریال متغیر بود. در این روش جدید همه تقاضاهای خرید موجود در سیستم که بالاتر از قیمت مد نظر فروشنده قرار داشتند با قیمت درخواستی خریدار مورد معامله قرار گرفتند تا در نهایت، عرضه سهام باقیمانده روی قیمت پایین تر انجام شود. این روش اگر چه انتقاداتی را به ویژه در بین سهامداران حقیقی برانگیخته است، اما از یک جهت روشی جالب برای مهار هیجانات سرمایهگذاران در عرضههای اولیه به شمار میرود؛ به این ترتیب هر چند برخی سرمایهگذاران طعم تلخ زیان را در تجربههای اخیر میچشند، اما با بذل احتیاط و دقت بیشتر در پیشنهاد قیمت خرید در عرضههای اولیه بعدی، بازار یک گام مهم به سمت حرفهای شدن بر خواهد داشت.