هشدار نسبت به ایجاد حباب در بازار سهام/چند توصیه به سهامداران

شاهین شایان آرانی، کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با اشاره به رشد بیش از  3 هزار واحدی شاخص بورس طی روزهای اخیر و عوامل این افزایش اظهار داشت: اصولاً در فضای تأثیرگذار بر نرخ و قیمت‌ها در بازار دو عامل و محرک وجود دارد که فراگیر است.

وی ادامه داد: این دو عامل مربوط به تمام بازارها از جمله خدمات، کالاها، ارز و سهام می‌شود که یکی از آنها پایدار و مبتنی بر واقعیت‌های رخ داده نسبت به آن کالا و خدمات است که در اقتصاد رخ می‌دهد.

این کارشناس ارشد بازار سرمایه افزود: به عنوان مثال در بورس اوراق بهادار می‌توان به EPS یک شرکت اشاره کرد که بر میزان ارزش سهم آن اثرگذار است.

آرانی ادامه داد: در بازار طلا و ارز نیز تقاضا عامل اصلی تعیین نرخ است،بنابر این به عنوان محرک اول باید گفت که واقعیت‌های اثر‌گذار و میزان عرضه و تقاضا تأثیر گذارند.

وی با اشاره به دومین محرک اصلی نوسان در بازار تصریح کرد: انتظارات آتی (روانی) به عنوان دیگر عامل و محرک در بازار شناخته می‌شود که فعالان بازار نسبت به آینده پیش‌بینی کرده و آن دیدگاه را در قیمت لحاظ می‌کند.

آرانی تأکید کرد: به عنوان مثال انتظار افزایش قیمت هر سهم یک شرکت با واقعیت‌های اثرگذار اقتصادی می‌تواند متفاوت باشد. یعنی سهامداران در انتظارات آتی خود پیش‌بینی می‌کنند که یک شرکت چقدر سود‌دهی داشته باشد و امکان دارد با توجه به پارامترهای دقیق اقتصادی این واقعه محقق نشود.

آرانی با اشاره به اینکه انتظار روانی در بسیاری از مواقع می‌تواند عامل مثبت و منفی باشد، گفت: اگر دورنمای کلی سهام یک شرکت منفی شود نسبت به آینده آن تأثیر منفی خواهد گذاشت.

* بازار سهام پس از برگزاری انتخابات

وی با اشاره به شرایط کنونی بازار سهام پس از برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، خاطر نشان کرد: هم اکنون با توجه به انتخابات برگزار شده این ذهنیت میان فعالان بازار ایجاد شده است که کابینه جدید بتواند تحریم‌ها را کمتر کند.

وی ادامه داد: همچنین این انتظار می‌رود که کابینه رئیس‌جمهور منتخب مردم استفاده از افراد کارآمد، معتبر، پخته و با تجربه باشد که همین انتظارات موجب شد تا شاخص بورس افزایش قیمت پیدا کند.

آرانی با اشاره به اینکه افزایش شاخص بورس در مقابل کاهش ارزش دلار و سکه رقم خورده است، گفت: در واقع جابه‌جایی سرمایه‌ها از بازارهای غیرمولد به بازار سرمایه موجب افزایش شاخص شده است.

* انتظارات آتی از آینده بازار مثبت شد/سهامداران مواظب باشند

این کارشناس ارشد بازار سرمایه ادامه داد: هم اکنون در واقع اتفاق خاصی نیفتاده بلکه این افزایش شاخص به دلیل انتظارات آتی است که موجب رشد قابل توجه در بازار سهام شده است.

وی تصریح کرد: در بسیاری از مواقع که سیاست دولت‌ها اعلام می‌شود انتظارات روانی نیز به تبع آن ایجاد می‌شود. بنابراین مسئولان باید توجه کنند که این انتظارات مثبت، خوب است اما در آینده امکان دارد با افزایش بی‌رویه منجر به ایجاد حباب شود.

آرانی خاطرنشان کرد: رشد بی‌رویه قیمت‌ها بدون توجه به عوامل واقعی در آینده امکان دارد موجب ضرر و زیان بسیاری از بازیگران بازار سهام شود.

وی گفت: این افزایش قیمت‌ها نباید از روند تعادلی خود خارج شود، بنابر این مسئولان باید از شرکت‌ها در جریان افزایش و رشد شاخص اطلاعات شفاف بخواهند تا قیمت‌ها براساس دلایل مناطقی افزایش یافته و در نهایت شفاف‌سازی ایجاد شود.

* نقش ناظران بورس بر روند افزایش منطقی شاخص بازار

این کارشناس ارشد بازار سرمایه با تاکید بر اینکه ناظران نقش پررنگی در جریان جلوگیری از رشد غیرمنطقی شاخص دارند گفت: ناظران باید با نظارت دقیق نسبت به شفاف‌سازی بازار اهتمام داشته باشند.

آرانی در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه اگر دولت بتواند فشارهای بین‌المللی را کاهش و یک کابینه حرفه‌ای بر سرکار بیاورد باز هم شاهد افزایش شاخص بورس خواهیم بود، گفت: پس از آنکه کابینه حرفه‌ای اقتصادی تشکیل شود باز هم مدتی زمان خواهد برد تا تورم کاهش، تولید رونق و تلاطمات ارزی کاهش یابد.

وی در توصیه‌ای به سهامداران جهت جلوگیری از رفتارهای هیجانی در بازار، تأکید کرد: سهامداران باید بر اساس شرایط منطقی بازار و پیش‌بینی‌های درست نسبت به خرید سهام‌هایی که در جریان اخبار آتی واکنش نشان می‌دهند، خرید کنند.

وی ادامه داد: رشد شاخص طی هفته جاری از 46 هزار واحد آغاز شده و تقریبا طی این چند روز گذشته 3 هزار واحد رشد کرده یعنی در واقع 8 درصد و به طور کامل میانگین 2 درصد نوسان افزایشی داشته است و این مقدار غیرعادی نیست.

وی با اشاره به اینکه افزایش 8 درصدی شاخص در چهار روز با توجه به حرت مهمی رخ داده است، گفت: ما طی روزهای گذشته شاهد برگزاری انتخابات فراگیر و برگزیدن رئیس‌جمهوری با آینده مثبت بوده‌ایم.

آرانی گفت: مجددا تأکید می‌کنم که این افزایش شاخص به دلیل انتظارات آتی(روانی) بوده و پایدار نیست و به نظرم بازار به نوعی به سمت اصلاح در حرکت است.

وی ادامه داد: مسئولان باید دقت کنند تا ادامه رشد شاخص‌ها مبتنی بر واقعیت‌های اقتصادی و عملیاتی باشد چراکه اکنون بر اساس پدیده‌های ذهنی و روانی پیگیری می‌شود.

* کابینه حرفه‌ای اقتصادی دولت منجر به افزایش مجدد شاخص خواهد شد

آرانی تصریح کرد: حدس فعالان بازار بر این است که کابینه جدید با افراد با تجربه، دانا و معتبر بر سر کار بیاید و قطعا همین امر موجب رشد مجدد بازار خواهد شد.

این کارشناس ارشد بازار سرمایه تأکید کرد: این رشد در بازار سرمایه منجر به افت بازارهای غیرمولد(سکه و ارز) خواهد شد.

* توصیه مهم به سهامداران

وی با توصیه دیگری به سهامداران مبنی بر تصمیم‌گیری براساس پارامتر‌های اقتصادی واقعی گفت: زمانی که فضاهای روانی و انتظارات آتی در آینده نقش پررنگی ایفا می‌کنند باید بسیار دقت کنند با مطالعه حرکت کنند.

وی گفت: به عنوان مثال اگر قرار است دورنمای مثبت، مثبت شود سهامداران باید دقت کنند تا روی کدام سهم این دورنما تأثیر مثبت می‌گذارد و به صورت دست‌جمعی روی همه سهام‌ها مانور ندهند تا در آینده متضرر شوند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: سهامداران باید در خرید هر سهم جراحی‌وار و با دقت حرکت کند و با استفاده از ابزار دقیق و مطالعه و شناخت خرید کنند.