چرا خودرویی‌ها نتوانستند جریان‌ساز باشند؟

پس از رفت‌و برگشت‌های متوالی سهام در دهه نخست ابرکانال ۳۰۰ هزار واحدی، به نظر می‌رسد جریان نقدینگی برای روندسازی قیمت‌ها توان کافی را ندارد و در چنین شرایطی عبور از مرزهای سخت دلایل‌ قوی‌تری را می‌طلبد. در این شرایط خبر تجدید ارزیابی نمادهای خودرویی و تاکید بر جدیت خودروسازان در رابطه با این مساله، نهایتا توانست توجهات را به سمت این گروه جلب کند و در تزریق جو خوشبینی‌ به سایر گروه‌های بازار چندان موفق نبود. به علاوه آنکه مساله به‌روزرسانی ارزش دارایی‌ها موضوعی نیست که از بهبود فضای کلی و یک روند عمومی خبر دهد. از آن مهم‌تر آنکه خبر افزایش سرمایه سایپا از این محل تا حدود زیادی مورد انتظار بود و برگ جدیدی در مسیر معاملات سهام را نشان نداد.  در گزارش روز گذشته «دنیای اقتصاد» به این موضوع پرداخته شد که عوامل محرک قیمتی سهام را در دو دسته‌بندی کلی بهانه‌ها و دلایل می‌توان جا داد. بهانه‌ها در تلاش برای جهت‌دادن به مسیر قیمتی سهام در کوتاه‌مدت‌اند و در این مسیر بی‌شک به پشتوانه نقدینگی وابسته‌اند. در شرایط ضعف نقدینگی لازم است تا بهانه‌ها به سمت قطعیت و اهمیت بیشتر حرکت کنند.همان‌گونه که اشاره شد افزایش سرمایه شرکت‌های خودروساز به منظور خروج از شمولیت ماده ۱۴۱ قانون تجارت مورد انتظار بود و تنها مساله موجود آن‌ بود که آیا محدودیت‌های فعلی، معافیت‌های مالیاتی را برای تمامی بنگاه‌های مذکور قابل‌لحاظ خواهد دانست یا خیر. انتظارات فعلی بازار مبنی بر آن است که دست‌کم شرکت‌هایی که مشمول ماده ۱۴۱ هستند با مانع خاصی در رابطه با افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌ها مواجه نخواهند شد. بنابراین تا به این جای کار شفاف‌سازی «خساپا» صرفا مهر تاییدی بر قسمتی از فرضیات قبلی بازار است.

اکنون چالش اصلی خودنمایی می‌کند: افزایش سرمایه سایپا از محل به‌روزرسانی ارزش دارایی‌ها چه میزان خواهد بود و سهام این شرکت تا چه اندازه رقیق‌شدن را تجربه خواهد کرد؟ طی هفته‌های اخیر درباره میزان افزایش سرمایه ایران‌خودرو از همین محل گمانه‌هایی مطرح شده که در مسیر قیمتی سهم ایفای نقش کرده است. از زمان انتشار چنین گمانه‌هایی سهام ایران‌خودرو رشد ۲۸ درصدی را تجربه می‌کند. با این وجود یادآوری این نکته نیز ضروری است که قیمت پایانی سهام ایران‌خودرو در معاملات روز گذشته دقیقا در سطح قیمت پایانی ۱۳ مهر قرار گرفت. این در حالی است که طی همین‌مدت نمادهای متعددی را می‌توان یافت که بدون تجربه چنین اصلاح عمیقی توانسته‌اند سطوح قیمتی خود را حفظ کنند یا حتی صعود نسبی را تجربه کنند.طی روزهای اخیر خبر اعمال برخی محدودیت‌ها درباره افزایش سرمایه بانک‌ها، از محل به روزرسانی ارزش دارایی‌هایی همچون سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، فشار فروش را در گروه نمادهای مذکور در پی داشت. اما اولا این جو عرضه نتوانست به سایر گروه‌های بازار سرایت کند و در وهله بعدی نمادهای بانکی نیز مسیر قیمتی متفاوتی را در پیش گرفتند و بسته به میزان اثرپذیری از این دستورالعمل معاملات متفاوتی را تجربه کردند.تمام این شواهد حاکی از آن است که در فضای فعلی بورس تهران، مسیر یکسانی را برای تمام گروه‌ها و نمادهای بازار نمی‌توان تعریف کرد و این موضوع می‌تواند مقدمه‌ای بر تحلیلی شدن بازار باشد. فروکش ارزش معاملات اگر چه سقف‌شکنی‌ قیمت‌ها را با دشواری بیشتری همراه کرده اما در سوی مقابل آرامش بیشتری را برای بازار سهام به همراه داشته و فرصت مناسبی را برای بازگشت به عرصه تحلیل فراهم کرده است.