بازار جهانی نفت درهفته پرماجرای خاورمیانه
ساعت 24 -دکتر عباس ملکی از تحلیلگران ارشد بازاره جهانی نفت درتازه ترین نوشته هفتگی خود که به طور مرتب برای دانشکده انرژی دانشگاه شریف می نویسد تاکید کرده است چند روز پس از شهادت سردار سلیمانی فرمانده شهید سپاه قدس ریسک های سیاسی و ژئو پلتیک بازار نفت ناپدیدشدند. گزارش وی را می خوانید:
1- آخرین ساعات روز جمعه ٢٠دی بازار نفت به تدریج سقوط کرد. از قیمت خودش قبل از شهادت سردار سلیمانی هم پایینتر رفت و به ٦٥دلار هر بشکه برای نفت برنت رسید. نفت وست تگزاس اینترمدییت نیز مجددا به پایینتر از ٦٠دلار هر بشکه رسید. ریسکهای ژئوپلتیکی و سیاسی نیز ناپدید شدند.
2- به صورت کلی شروع سال ٢٠٢٠همراه با نگرانیهای عمده ایست. شهادت سردار سلیمانی و حمله متقابل ایران به دو پایگاه نیروهای امریکایی در اولین روزهای این سال به همراه دیگر تحولات خاورمیانه در بازار انرژی حساسیت به وجود آورد. رشد اقتصادی جهان همچنان در حد یک درصد به صورت پایین باقی ماند. بانک جهانی گزارش داده است که در ٢٠٢٠تولید ناخالص داخلی متوسط در سطح جهانی ٢.٥درصد رشد خواهد داشت، اما بدهی کشورها به خصوص کشورهای نوظهور افزایش خواهد یافت. عدم اطمینانهای متعدد از جمله وضعیت در لیبی، آینده نیروهای امریکایی در عراق، و وضعیت بیثبات در یمن بر بازار نفت تاثیر دارد. ضمن اینکه اهداف مصوب در کنفرانس پاریس ٢٠١٥در زمینه کنترل و کاهش گازهای گلخانهای به اندازه لازم تحقق نیافته است.
3- مجموعه نفت ارسالی از منطقه خلیج فارس و کشورهای اطراف آن به حدود ٣٠میلیون بشکه در روز میرسد. با این مقدار نفت در صورتیکه قیمت نفت ٥٠دلار باشد، حدود ١.٥میلیارد دلار در روز رد و بدل میشود. یعنی چیزی حدود ٥٥٠میلیارد دلار در سال. هر ١٠دلار افزایش در قیمت نفت حدود ١٠٠میلیارد دلار در سال به این حجم تجارت خواهد افزود. فراموش نشود که در ٢٠٠٨ قیمت نفت به ١٤٧دلار هر بشکه نیز رسید. ایالات متحده و انگلستان مایلند که این تجارت همچنان در والاستریت و منطقه سیتی لندن باقی بماند. تلاشهای ایران، روسیه و چین برای بیرون رفتن از منطقه دلار در تجارت نفت یکی از عواملی است که همواره در مورد فراز و نشیب قیمت نفت بهتر است در نظر گرفته شود. حتی تحولات ژئوپلتیک در منطقه بعید نیست با این مساله ارتباط داشته باشد. خروج نیروهای امریکایی از عراق به معنای توقف یا کاهش نفوذ این کشور و انگلستان بر تجارت نفت از منطقه خاورمیانه است.
4- از طرف دیگر شهادت سردار سلیمانی به وسیله یک پهباد امریکایی در پس از کشته شدن یک پیمانکار امریکایی، به عربستان سعودی و امارات عربی متحده نشان داد که تحولاتی مانند حمله به تاسیسات نفتی آرامکو یا حملات دیگر به منافع سعودی و اماراتی منجر به دخالت نظامی امریکا نخواهد شد. به همین دلیل نشانههایی از انتقال پیامهایی مابین تهران و ریاض در پس از علنی شدن مذاکرات تهران و ابوظبی به چشم میخورد. اینگونه تحولات تاثیر مثبتی بر همکاری در میان کشورهای تولیدکننده نفت و به خصوص در درون اوپک دارد.
5- ایالات متحده موج جدیدی از تحریم را علیه شخصیتهای حقیقی و حقوقی ایران اعلام کرد. ٨نفر از افراد مرتبط با بخش دفاعی و چندین شرکت صنعتی و معدنی در میان تحریم شدهها هستند. بهنظر میرسد که در پی تحریمهای همهجانبه علیه صنایع نفت ایران، امریکا اکنون به دنبال محدود کردن صادرات معدنی ایران است.
6- فاز اول توافق تجاری مابین چین و امریکا قرار بود ١٥ژانویه (٤روز دیگر) امضا شود. حالا ترامپ میگوید ممکن است با تاخیر کوچکی این توافق که تعرفههای امریکا علیه کالاهای چینی را کاهش داده و سفارش کالاهای کشاورزی و صنعتی و فنآوریهای انرژی توسط چین را تسهیل میکند، امضا شود.
7- خط لوله گاز موسوم به ترک استریم در هفته گذشته توسط روسای جمهور ترکیه و روسیه افتتاح گردید. این پروژه دارای دو خط لوله با ظرفیت هر کدام ١٥.٧٥میلیارد متر مکعب در سال است. خط لوله اول گاز روسیه را به ترکیه میرساند. خط لوله دوم گاز روسیه را از طریق ترکیه به کشورهای یونان، ایتالیا، بلغارستان، صربستان و مجارستان میرساند. از ابتدای ژانویه سال جاری از طریق خط لوله ترک استریم، گاز به بلغارستان ارسال شده و کمی بعد گاز به یونان و مقدونیه نیز رسیده است. گاز پروم هم مالک گاز صارداتی از روسیه و هم مدیر تاسیسات گازی اکثر کشورهای اروپای شرقی است