نقدشونده‌ترین صنایع بورسی در سال 98

بورس تهران که معاملات پررونقی را در سال‌جاری تجربه کرده است، بعد از شوک شهادت سردار سلیمانی در 13 دی‌ماه، برای چند روزی قدم در مسیر نزولی گذاشت. پس از آن اما بار دیگر روندی صعودی را در پیش گرفت که ماحصل آن رشد حدود 33 درصدی این نماگر از 18 دی‌ماه تا پایان معاملات روز گذشته بوده است. این روند صعودی اما چنان متوالی و پرقدرت بود که در 26 روز معاملاتی این بازار در آخرین موج صعودی بورس تهران، تنها چهار روز شاهد افت نماگر اصلی بازار بودیم و در باقی روزها معامله‌گران شاهد ثبت رکوردهای جدید در کارنامه سهام بودند. در این میان ارزش معاملات خرد سهام بیش از سایر متغیرها خودنمایی می‌کرد و هر روز به رکوردی جدید دست می‌یافت، به‌طوری‌که در عملکردی غیرقابل انتظار در برخی روزها شاهد عبور ارزش دادوستدهای بورس تهران از 4600 میلیارد تومان نیز بودیم که رکوردی تاریخی محسوب می‌شد و خود سبب شد تا سهام ناخودآگاه در مسیر رشد قیمت‌ها قرار گیرند و حتی قیمت برخی از شرکت‌ها با فاصله زیاد از ارزش ذاتی خود معامله شود. در این شرایط اما نگاهی به ارزش دادوستدها در میان گروه‌های 38گانه بورسی حاوی اطلاعات جالب توجهی است. در 26 روز معاملاتی آخرین موج صعودی بورسی تهران (از 18 دی‌ماه تا پایان معاملات روز گذشته) بیشترین ارزش دادوستدها در گروه‌های بزرگ و متوسط بورس تهران رقم خورد. در این میان گروه خودرو و ساخت قطعات با ارزش معاملاتی بالغ بر 11 هزار و 250 میلیارد تومان در صدر دیگر صنایع بورسی قرار گرفت و پس از آن شاهد بیشترین ارزش دادوستدها در گروه‌های فلزات اساسی، بانک‌ها، پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها بودیم. با این حال با توجه به ارزش بازاری متفاوت صنایع بورسی، شاید به جا باشد ارزش دادوستدها بر مبنای ارزش بازار مورد مقایسه قرار گیرد، مقایسه‌ای که اطلاعات متفاوتی را حاصل می‌کند.

با تقسیم مجموع ارزش معاملات هر یک از صنایع بورسی بر میانگین ارزش بازار این گروه‌ها در بازه زمانی 26 روزه 18 دی‌ماه تا 28 بهمن‌ماه 98، نسبت گردش نقدینگی (turnover ratio) حاصل می‌شود که به جهت مقایسه صحیح این رقم با سال‌های گذشته، رقم حاصله را در بازه یکساله تعریف کردیم. تفسیر نسبت گردش نقدینگی از این قرار است که چنانچه این رقم ۱۰۰ درصد باشد، یعنی در بازه مشخص مورد بررسی، تمامی سهام معامله‌شده در بازار حداقل یک‌بار دست به دست شده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نسبت نقدشوندگی کل بازار سهام در بازه یک‌ساله 3/ 54 درصد است که خود این رقم در مقایسه با سال‌های گذشته بورس تهران رکوردی جدید به‌حساب می‌آید و حدود دو برابر سال 97 است. در این بازه زمانی اما از 38 گروه مورد مطالعه، 11 صنعت، گردش مالی کمتر از نسبت نقدشوندگی کل بازار داشتند اما 27 گروه دیگر بیش از این رقم نقدشوندگی داشته‌اند. نگاهی به تعداد شرکت‌های زیرمجموعه هر صنعت نشان می‌دهد بیش از 70درصد از بنگاه‌های بورسی از گردش نقدینگی بیشتر از کل بازار برخوردار بودند. این درحالی است که این شرکت‌ها کمتر از 30 درصد کل ارزش بازار را در اختیار دارند. موضوعی که تائید‌کننده رونق عجیب گروه‌های کوچک‌تر بورسی در سال‌جاری است. در این میان 19 گروه بورسی از گردش نقدینگی بیش از 100 درصد برخوردارند. این رقم درخصوص برخی از گروه‌ها از 400 درصد نیز فراتر رفته است که نشان می‌دهد کل سهام یک شرکت در بازه یکساله، 4 بار به‌طور کامل دست به دست شده است، به عبارتی دیگر 4 گروه مدیریتی در بازه زمانی یکساله در یک شرکت جابه‌جا شده‌اند.

به این ترتیب گروه استخراج سایر معادن با تک نماد «کماسه» که موفق به کسب بازدهی 62درصدی در بازه مورد بررسی شده است، با گردش نقدینگی یک‌ساله 4/ 477 درصد در صدر دیگر صنایع بورسی قرار دارد. پس از آن 6 زیرمجموعه گروه سایر واسطه‌گری‌های مالی با بازدهی 5/ 33 درصدی در بازه زمانی 26 روز معاملاتی گذشته، از گردش پولی سالانه 5/ 422 درصد برخوردار است. پس از آن نیز گروه‌های تک نماد اطلاعات و ارتباطات، استخراج زغال‌سنگ و استخراج نفت و گاز به ترتیب با گردش پولی 1/ 348، 3/ 329 و 8/ 221 درصد در رتبه‌های بعدی صنایع با بیشترین گردش نقدینگی قرار گرفته‌اند. اما 4 گروه بزرگ کالایی بورس تهران شامل گروه فلزات اساسی، فرآورده‌های نفتی، کانه‌های فلزی و محصولات شیمیایی همگی از نسبت گردش نقدینگی کمتر از کل بازار در بازه زمانی مورد مطالعه برخوردارند.