در تمامی بازارهای مالی دنیا ابزارهایی طراحی شده که سرمایه گذار بتواند در زمان نزول بازار هم، سود به دست آورند. به این نوع بازار ها دو طرفه اطلاق می شود.

مهدی سوری ضمن بیان مطلب فوق به پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، گفت: زمانی که شاخص منفی می‌شود، سرمایه‌ها خارج شده و به سمت بازارهای دیگر می‌رود و در نتیجه عمق بازار کاهش پیدا می‌کند. بنابراین برای حفظ سرمایه در بازار، لازم است که ابزارهای دو طرفه در آن وجود داشته باشد، البته این ابزارها باید پختگی لازم را داشته باشند. برای مواجهه با این موضوع در بازارهای مالی دنیا، ابزارهایی مانند «فروش استقراضی» وجود دارد؛ به این معنی که یک سرمایه‌گذار از یک کارگزاری سهمی را قرض گرفته و می‌فروشد و آن سهم را بعداً پس می‌دهد.

سوری ادامه داد: در شرایط منفی بازار، یعنی در صورت کاهش قیمت سهم، فردی که سهم را قرض گرفته و فروخته است و بعدا می خواهد با قیمت ارزان تر آن را تهیه کند، سود کسب می کند.  در بازارسرمایه ما به واسطه این که خرید و فروش سهام طبق عقد اسلامی «بیع» انجام می شود و از شروط عقد این است که شما حتما باید مالک یک دارایی باشید که بتوانید بفروشید (یعنی شما حق ندارید دارایی را قرض بگیرید و بفروشید) فروش استقراضی به شکلی که در تمام دنیا هست، دراقتصاد ما خلاف شرع است؛ ازهمین رو، موضوع فروش تعهدی در بازارسرمایه کشور با همت کمیته فقهی سازمان و کارهای تخصصی طراحی و مصوب شد. فروش تعهدی بر اساس قرارداد وکالتی از طرف مالک سهم در نظر گرفته می شود.

این تحلیلگر بازار سرمایه افزود: البته قبل از این ابزار، قراردادهای اختیار خرید و فروش هم با امکان استفاده به عنوان ابزاری دو طرفه وجود داشتند. در واقع این قراردادها، آپشن‌هایی هستند که روی سهام تعریف می شوند. به طور مثال، اختیار خرید یک برگه ای است که وقتی از یک نفر آن را می‌گیرید، اختیار دارید که سال بعد همین موقع یک سهمی را به قیمتی که از امروز مشخص شده است را بخرید. پس اگر شما اختیار خرید یک سهمی را خریداری کنید، اگر قیمت این سهم از قیمتی که شما اختیار دارید، افزایش پیدا کرده باشد، شما سود خوبی به دست می‌آورید.

وی در خصوص اختیار فروش گفت: در اختیار فروش این قضیه برعکس است؛ به طور مثال، اختیار فروش سهمی را برای سال بعد می خرید که این اختیار را داشته باشید که این سهم را سال بعد دو هزار تومان بفروشید. حالا اگر قیمت بازارِ این سهم، ارزان و ۱۰۰ تومان شده باشد، شما چون اختیار فروش را با دو هزار تومان دارید، از ابن تفاوت قیمت سود بسیار خوبی به دست می آورید، پس این ابزارهای دو طرفه قبلا هم وجود داشته است.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: اما فروش تعهدی بر پایه مدل بین‌المللی آن که فروش استقراضی است، طراحی شده است؛ این مدل با قوانین شرعی (همانطور که در بالا اشاره شد) تطبیق داده شده و با ادبیات اقتصاد ما همراه شده است. در نظر داشته باشید، این بازار برای عمق پیدا کردن نیازمند زمان است. براین اساس، پیش‌بینی شده  تا در تعداد محدودی سهم، این ابزار اجرایی شود.  

سوری، استفاده از ابزار فروش تعهدی را اقدامی مثبت دانست و به سرمایه‌گذاران توصیه کرد: بهتر است مبانی علمی و فنی و محاسبات استفاده از این روش را یاد بگیرند، زیرا از این طریق آنها می‌توانند در بازار به طور دو طرفه عمل کنند و همانطور که اشاره شد در شرایط منفی هم سود کسب کنند. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران پول خود را از بازار خارج نمی کند و دچار خلا نقدینگی نمی‌شویم.

وی در پایان به سهامداران تازه وارد تاکید کرد: لازم است این افراد نخست آموزش‌های لازم را فراگیرند، به افراد سود جو و سیگنال فروش ها توجهی نداشته باشند و تا زمانی که به مهارت لازم نرسیده‌اند، از ابزارهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم مانند شرکت‌های سبدگردان و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام  استفاده کنند.