قانون حجم مبنا چه تأثیری بر بازار سهام دارد؟
فعالان بازاری که حرفه اصلی آنها بالا بردن قیمت سهام است، این مهارت را دارند که با سرمایه اندک و قفل کردن شرکتها در صف خرید، منجر به رشد قیمت شوند.
به گزارش شبکه خبری تهران نیوز، فعالان بازاری که حرفه اصلی آنها بالا بردن قیمت سهام است، این مهارت را دارند که با سرمایه اندک و قفل کردن شرکتها در صف خرید، منجر به رشد قیمت شوند. در این گزارش به بررسی تغییر قانون حجم مبنا و تاثیرات آن بر بازار سرمایه پرداختهایم که به شرح ذیل است.
طی دو سال اخیر که شاهد رشد چشمگیر بازار سرمایه بودهایم، همواره این نگرانی مطرح بوده است که اگر از جانب دولت حمایتی از بورس صورت نگیرد، این بازار جذابیت خود را از دست خواهد داد.
اما رفتار دولت و سازمان بورس اوراق بهادار تا کنون بیانگر حمایت از بازار سرمایه بوده است. به طوری که این حمایت، این بار با تغییراتی در حجم مبنا نمود پیدا کرده است.
در بیانیه سازمان بورس آمده است:
باتوجه به افزایش قابل ملاحظه ارزش معاملات در اکثر نمادهای بورس اوراق بهادار تهران و به منظور ارتقاء سطح اثربخشی و کارآمدی مدل محاسباتی حجم مبنا براساس بررسیهای به عمل آمده و تقاضای بورس اوراق بهادار تهران و همچنین مصوبه ی هیأت مدیره محترم سازمان بورس و اوراق بهادار و شورای عالی بورس، شیوهی محاسبه حجم مبنا از تاریخ ۱۲ / ۱۱ / ۱۳۹۸ به شرح زیر اعمال خواهد شد.
حجم مبنای کلیهی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براساس فرمول قبلی (ماده واحده مصوب ۲۸ / ۱۱ / ۱۳۹۸ هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) چهار در ده هزار سهام شرکت میباشد؛ و به شرط های زیر تعیین گردیده است:
حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکتها برابر با ۵۰ میلیارد ریال
حداکثر ارزش مبنا برای شرکتهای با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال
برای شرکتهای با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، ۱۰۰ میلیارد ریال
تعداد حجم مبنای هر سهم براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفتهی بعد اعمال میگردد.
طی روزهای اخیر قانون حجم مبنا ابلاغ و از روز گذشته اجرایی شد. بر اساس این قانون حجم مبنا رقمی بین ۵میلیارد تومان تا ۱۲میلیارد تومان خواهد بود.
در ابتدا احساس می شود که این قانون بسیار ناکارا باشد و بازار را دچار فرساش کند اما حالا که به صورت عملی تاثیر آن را مشاهده می کنیم چند نکته به ذهن می رسد:
۱) در بازاری که ارزش معاملات حدود ۴هزار میلیارد تومان باشد، قانون حجم مبنا در کلیت حرکت بازار اثر خاصی ندارد اما هرگاه بازار دچار رکود شود، قانون حجم مبنا حرکات بازار را فرسایشی می کند. حرکت فرسایشی عمدتا منجر به اصلاح قیمت ها می شود چون در روندهای صعودی، رشد قیمت سریع و اصلاح قیمت زمان بر است.
۲) در حدود ۳۶ماه اخیر بازدهی تمامی گروه ها به هم دیگر نزدیک بوده است. سهام شرکت های صادرات محور به ضرب دلار رشد کرده، پس ازان سایر شرکت ها و حتی شرکت های زیان ده به ضرب تورم و افزایش ارزش دارایی ها ثابت رشد کرده اند ازین جهت بازدهی کل فعالان تا حد زیادی در سه سال اخیر به هم نزدیک بوده است.
۳) در ۱۸ ماه اخیر به دلیل عدم بازدهی با اهمیت در نرخ ارز و اصلاح قیمت کامودیتی ها در بازار جهانی و عدم بازدهی مناسب شرکت های غیر دلاری، شرکت های کوچک و متوسط بازدهی بسیار بهتری نسبت به شرکت های بزرگ تر داشته اند. در ابتدای این مسیر صعودی، نقدینگی به سمت بورس آمده و با اندک منابعی امکان ایجاد یک بازدهی بسیار بالا در شرکت های کوچک فراهم شده، لذا این مساله به یک امر عادی در بازار تبدیل شده که سهام کوچک حتی زیان ده، بازدهی بهتری از شرکت های بزرگ و سوده دارد.
قانون حجم مبنا چه اثری خواهد داشت؟
در بسیاری از شرکت های متوسط و کوچک، هرچند ارزش بازار رشد کرده اما شناوری کاهش یافته لذا با تزریق منابع نسبتا اندک می توان یک شرکت را با رشد قیمت مواجه کرد. حالا که کف حجم مبنا ۵میلیارد تومان است، برای اینکه شرکت ۲۰درصد رشد کند، باید ۲۰میلیارد تومان معامله شود.
فعالان بازاری که حرفه اصلی آن ها بالا بردن قیمت سهام است، این مهارت را دارند که با سرمایه اندک و قفل کردن شرکت ها در صف خرید، منجر به رشد قیمت شوند اما حالا یک مشکلی در این مسیر به وجود می آید،سهم حتما برای افزایش ۵۰درصد قیمت طی ۱۵ روز باید ۷۵ میلیارد تومان معامله شده باشد.
ازآنجا که کارمزد معاملات ۱.۵درصد است، معاملات چرخشی هم نمی تواند به لیدر سهم کمک کند از این جهت شاهد یک چرخش در بازار هستیم.
فعالان بازار که تحلیلی معامله می کنند به همراه افرادی که تمایل دارند با نقدینگی خود موج کوتاه مدت ایجاد کرده و سود کنند، اجبارا باید به سمت شرکت هایی بروند که ارزش معاملات آن ها به طور متوسط بیش از ۵میلیارد تومان باشد.
وحید هلالات ، کارشناس اقتصادی در کانال تلگرامی خود در این خصوص نوشت: در خصوص اینکه قانون مصوب شده، اتفاق خوبی است یا بد تصمیم درستی است یا غلط نظری ندارم اما تأثیر آن به این شکل است که اگر گروهی بخواهند روی سهمی بازی کنند، مجبور هستند بازی خود را روی شرکت های بزرگ بچینند و طبعا کانال های تلگرامی که VIP ایجاد می کردند و با سرمایه ۲۰-۳۰ میلیارد تومانی پروژه اجرا می نمودند، از جریان بازی حذف می شوند و از این به بعد فقط بزرگان می توانند، بازی کنند.
لذا در بلند مدت شاهد حذف پدیده کانال های VIP تلگرامی هستیم و نقدینگی به سمت شرکت های پرحجم و پرگردش می رود.
بر اساس آمار معاملات، ۲۳۰نماد طی ۹۰ روز معاملاتی اخیر، به طور میانگین بیش از ۵میلیارد تومان ارزش معاملات روزانه داشتند در حالی که ۵۹۴نماد در حال معاملات بوده اند.
به بیانی ۳۹درصد بازار احتمالا می تواند حجم مبنای خود را پر کند. بر این اساس جدای از درست یا غلط بودن قانون حجم مبنا، فعالان بازار متمایل می شوند به سمت خرید و فروش روزانه شرکت هایی که ارزش معاملات بالا داشته باشند.
در خصوص حجم مبنا، اگر بخواهیم آن را کارا کنیم، باید رقم ۵میلیارد تومان و ۱۲میلیارد تومان ضریبی از متوسط ارزش معاملات بازار طی یک هفته یا یک ماه اخیر باشد. مثلا اگر زمانی ارزش معاملات روزانه به ۲هزار میلیارد تومان کاهش یابد، عملا قانون حجم مبنا باعث می شود که بازار به هیچ جهتی نتواند حرکت کند اما اگر ارزش حجم مبنا ضریبی از متوسط ارزش معاملات یک ماه کل بازار باشد آنگاه می توان گفت هر وقت ارزش معاملات کل بازار به طور میانگین به ۲هزار میلیارد تومان کاهش یابد، ارزش حجم مبنا هم متناسب کاهش یافته و در این زمان فرسایش در بازار نخواهیم داشت.