ساعت ۲۴-قیمت نفت به نصف خود در ابتدای سال ۲۰۲۰رسید. نشانه هایی از ترمیم بازار به چشم نمی خورد.سه موضوع عمده دلیل این وضعیت است. اول ویروس کرونا و شیوع آن در سراسر جهان و تعطیل شدن محیط های تولیدی و کاهش تقاضا، دوم به مصالحه نرسیدن اوپک با روسیه و سوم اضافه تولید کردن عربستان سعودی و متحدانش همچون امارات عربی متحده و در نتیجه اضافه عرضه در بازار.

قیمت نفت به نصف خود در ابتدای سال  ۲۰۲۰رسید. نشانه هایی از ترمیم بازار به چشم نمی خورد.سه موضوع عمده دلیل این وضعیت است. اول ویروس کرونا و شیوع آن در سراسر جهان و تعطیل شدن محیط های تولیدی و کاهش تقاضا، دوم به مصالحه نرسیدن اوپک با روسیه و سوم اضافه تولید کردن عربستان سعودی و متحدانش همچون امارات عربی متحده و در نتیجه اضافه عرضه در بازار.
در یک نظر سنجی توسط رویترز از کارشناسان نفتی مشخص شد که اکثرا معتقدند که قیمت نفت برنت در کریدور  ۳۰دلار هر بشکه باقی خواهد ماند. بصورت جزئی تر قیمت نفت برنت در سه ماهه دوم  ۲۰۲۰حدود  ۳۴.۸۷دلار هر بشکه، و برای سه ماهه سوم،   ۳۹.۰۵و برای سه ماهه چهارم ۴۴.۰۸دلار و برای کل سال  ۴۲دلار پیش بینی می شود. پیش بینی ها در فوریه حاکی از آن بود که قیمت نفت برنت در کل سال  ۲۰۲۰بصورت متوسط  ۶۰.۶۳دلار خواهد بود. قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت نیز در سه ماهه دوم  ۲۰۲۰توسط کارشناسان نفتی  ۳۰.۳۷دلار و  ۳۷دلار برای کل سال حدس زده شد. در همین حال گلدمن ساکس در گزارش خود پیش بینی کرده که قیمت نفت برنت به  ۲۰دلار هر بشکه در آوریل می رسد. استاندارد چارترز می گوید قمیت نفت تگزاس به متوسط ۳۲دلار هر بشکه در  ۲۰۲۰سقوط می کند. شرکت  ING معتقد است که در سه ماهه دوم سال برنت در بازار به قیمت  ۳۳دلار هر بشکه به فروش می رسد.


 ۲-یکبار دیگر در توضیح این وضعیت دلائل افت قیمت نفت را از روابط بین اوپکی ها و غیراوپکی هاشروع می کنیم. روسیه و چند کشور دیگر که در اوپک نیستند، اظهار تمایل کردند که برای ممانعت از کم شدن قیمت نفت با یکدیگر همکاری نمایند. عربستان سعودی به تدریج رهبری مذاکرات را از سوی اوپک به عهده گرفت. در قبل از اجلاس وزرای اوپک در مارس ، ۲۰۲۰یک هیئت کارشناسی اوپک پیشنهاد داد یک میلیون بشکه در روز کاهش تولید در جلسه پیش رو مورد بحث و بررسی قرارگیرد. پس از آن منابعی اعلام کردند که در این جلسه صحبت از یک و نیم میلیون بشکه کاهش تولیدخواهد بود که افزایش این رقم این گمان را قوی میکرد که عربستان و روسیه بر سر کاهش تولید به توافق رسیدهاند. اما با آغاز جلسات مشخص شد این گمان نادرست بوده است. در حالی که اوپک پیشنهاد کاهش  ۱.۵میلیون بشکه دیگر در روز را مطرح میکرد، روسیه اعلام کرد با این پیشنهاد مخالف است و تنها حاضر به تمدید قرارداد کاهش تولید فعلی است. این اختلاف نظر بین روسیه وعربستان باعث شد قرارداد کاهش تولید که تا پایان ماه مارس اعتبار دارد تمدید نشود و پس از آن،کشورها به هر میزان که تمایل دارند نفت تولید کنند. در پی این اتفاقات، قیمت نفت برنت روز جمعه، ۶مارس، % ۹.۴کاهش یافت که بیشترین کاهش روزانه پس از دسامبر  ۲۰۰۸بود. با آغاز جنگ نفتی بین عربستان و روسیه، عربستان قیمت نفت خود را به شدت کاهش داد و تخفیف زیادی برای مشتریان خود در نظر گرفت. این اقدام باعث شد تا قیمت نفت برنت در نخستین روز هفته دوم ماه مارس به زیر  ۳۵دلار سقوط کند. پس از این سقوط شدید، قیمت نفت اندکی افزایش داشت اما با اعلام عربستان مبنی بر افزایش تولید در ماه آوریل به روزانه  ۱۲.۳میلیون بشکه مجدداً قیمت نفت کاهش یافت. به نظر میرسد عربستان به دنبال هرچه پایینتر آوردن قیمت نفت باشد تا روسیه را متقاعد به همکاری کند. در مقابل روسیه اعلام کرده است در برابر قیمتهای پایین نفت آسیب کمی خواهد دید و آمادگی خود برای قیمت پایین نفت را اعلام کرده است. اما بزرگترین تولید کننده نفت یعنی آمریکا تاکنون واکنش خاصی از خود نشان نداده است. در حالی که رییس جمهور ترامپ در توییتی از کاهش قیمت نفت و در پی آن کاهش قیمت بنزین استقبال کرده است، مطمئناً تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا از بازندگان بزرگ این کاهش قیمت هستند زیرا با افت قیمت نفت به حدود  ۳۰دلار این تولیدکنندگان قادر به تامین هزینههای خود نیستند و ورشکسته میشوند. پس منتظر فهرست اعلام ورشکستگی شرکتهای فعال در زمینه انرژی در روزهای آینده هستیم. هرچند رییس جمهور آمریکا از کاهش قیمت نفت استقبال کرده، اما در عمل باید به دنبال پایان این جنگ نفتی باشد تا مانع ورشکسته شدن شرکتهای فعال در میادین شیل آمریکا شود تا امنیت انرژی این کشور به خطر نیفتد.
تقاضای سوخت چین پس از شیوع ویروس کرونا، قرنطینه شدن شهرها و کاهش سفرها به شدت کاهش یافت. برخی تخمین ها نشان می دهد تقاضای سوخت در این کشور  ۴میلیون بشکه در روز پایین آمده است. ولی انتظار میرود واردات نفت خام چین در ماه فوریه تنها  ۱۶۰هزار بشکه در روز نسبت به ماه ژانویه کاهش یافته باشد. واردات نفت خام چین، بزرگترین وارد کننده نفت دنیا، در ماهمارس پایینتر از فوریه خواهد بود چون بیشتر قراردادهای نفتی برای ماه فوریه بسته شده بودند و پس از کاهش تقاضا در این کشور به خاطر شیوع ویروس کرونا، در راه رسیدن به چین بودند. چین در ماه مارس سال جاری میلادی پایینترین واردات نفت خام را خواهد داشت. یکی دیگر از دلایل آن هم می تواند فصل تعمیرات و نگهداری پالایشگاه ها در زمستان و تابستان باشد. عربستان، بزرگترین عرضه کننده نفت به چین، صادرات نفت خود را به چین حداقل  ۵۰۰هزار بشکه در روز برای ماه مارس پایین آورده است و دلیل آن هم کاهش تقاضای پالایشگاهها در بحبوحه شیوع ویروس کرونا است. عوامل زیادی تعیین کننده واردات کمتر نفت خام توسط چین در ماه مارس است ولی دلایلی هم وجود دارد که نشان میدهد واردات نفت خام این کشور سقوط نخواهد کرد. اگر چین بتواند به طور موثری شیوع ویروس کرونا را در ماه مارس کنترل کند، تقاضای سوخت در ماه آوریل دوباره افزایش می یابد. ضعیف ترین ماه برای واردات نفت خام چین در سال جاری میلادی ماه مارس خواهد بود چون پالایشگاه ها تولید سوخت را در بحبوحه تقاضای پایین برای آن کاهش داده اند. ویروس کرونا در شرایطی شایع شد که ذخایر سوخت چین برای سال نوی چینی در پایان ژانویه و اوایل فوریه، یعنی زمان اوج سفرها افزایش یافته بود. این ویروس سفرها را محدود کرد. بنابراین چین با
عرضه بیش از حد سوخت مواجه شد و حالا سوخت مازاد را به کشورهای همسایه خود در آسیا صادر می کند. محدودیت های سفر و کاهش فعالیت اقتصادی،   ۴میلیون بشکه در روز تقاضای چین را کاهش داد ولی این کاهش تقاضا باعث نمیشود چین واردات نفت خام خود را به شدت پایین بیاورد. چین بزرگترین موتور رشد تقاضای نفت در جهان است و اگر بتواند به زودی جلوی شیوع ویروس کرونا را بگیرد و محرکهای اقتصادی لازم را فراهم کند، واردات نفت خام در پایان ماه مارس دوباره اوج خواهد گرفت.
تولید نفت اوپک در فوریه به پایینترین حد طی یک دهه گذشته رسید چون عرضه نفت لیبی به خاطر بسته شدن بنادر و میادین نفتی آن کاهش یافته و عربستان سعودی و سایر تولیدکنندگان خلیج فارس تولید خود را بیش از سهمیه شان از قرارداد کاهش تولید پایین آوردند.   ۱۳کشور تولید کننده نفت عضو اوپک به طور میانگین روزانه  ۲۷.۸۴میلیون بشکه نفت در ماه گذشته تولید کردند که  ۵۱۰هزار بشکه در روز کمتر از ماه ژانویه بود. افزایش تولید عراق و نیجریه باعث شد اوپک در فوریه  ۱۲۸درصد به قرارداد پایبند بماند که کمتر از  ۱۳۳درصد ماه ژانویه بود. تولید نفت اوپک در ماه فوریه پایینترین حد از سال  ۲۰۰۹تا حالا بود یعنی زمانی که اوپک بیشترین کاهش تولید را به خاطر بحران مالی اعمال کرد. تولید نفت لیبی از  ۱۸ژانویه به خاطر بسته شدن بنادر و میادین نفتی آن توسط گروه های وفادار به خلیفه حفتر کاهش یافته است. میانگین تولید نفت لیبی در فوریه ۱۵۵ هزار بشکه در روز بود یعنی کمتر از  ۷۶۰هزار بشکه در ماه ژانویه. تولید نفت ایران و ونزوئلا تغییر چندانی نداشت. هر دوی این کشورها همچنان تحت تحریم های آمریکا قرار دارند. اکوادور در پایان ۲۰۱۹اوپک را ترک کرد و به این ترتیب  ۵۰۰هزار بشکه دیگر از تولید نفت این گروه نسبت به ماه دسامبر کاهش یافت.
شاخص سهام آمریکا  ۷.۶درصد در روز دوشنبه پایین آمد که بیشترین کاهش از  ۲۰۱۱تا کنون بودو باعث توقف موقتی تجارت شد. در بازار سهام نیویورک، تعداد سهامهایی که به پایینترین حد خود طی  ۵۲هفته گذشته رسیدهاند در روز دوشنبه به بیش از  ۳۵۰۰رسید که بیشترین تعداد از ۲۰۰۸ تا کنون است. شاخص سهام اسپی) ۵۰۰نزدک(بیش از  ۵تریلیون دلار از ارزش خود را از دست داده است. ارزش کل ده شرکت بزرگ اسپی ۵۰۰از نظر سرمایه بازار، بیش از  ۱.۴تریلیون دلار کم شده است. ارزش سهام مایکروسافت  ۲۵۰میلیارد دلار از نوزدهم فوریه پایین آمده که بیشتر از سایر شرکتهای آمریکاست. شرکتهای اپل و آلفابت هرکدام  ۲۰۰میلیارد دلار از دست دادند. سرمایه شرکت آمازون  ۱۷۰میلیارد دلار کم شد. به این ترتیب، شاخص بخش انرژی آمریکا  ۵۰درصد نسبت به اوج  ۵۲هفته آن پایین آمده و عملکرد بدتری نسبت به سایر بخشها داشته است. نرخ سود دهساله خزانهداری آمریکا یک بار دیگر در روز دوشنبه به پایینترین حد خود رسید. همچنین با شکست مذاکرات تولیدکنندگان نفت در وین و آغاز یک جنگ قیمت که ارزش نفت را بیش از این پایین میآورد، بازارسهام در خاورمیانه سقوط کرد. ارزش سهام آرامکوی عربستان برای اولین بار به کمتر از عرضه اولیه آن در بورس رسید. سهام این شرکت  ۳.۹درصد در ریاض سقوط کرد و  ۳۱.۷ریال
عربستان معامله شد یعنی کمتر از  ۳۲ریالی که در عرضه اولیه آن در ماه دسامبر فروخته شده بود. شاخص بازار بورس اوراق بهادار عربستان، تداول،   ۶.۵درصد پایین آمد. شاخصهای اصلی سهام دردبی، ابوظبی و کویت بین  ۵.۳تا  ۶.۴درصد در نیم ساعت اول آغاز تجارت در روز یکشنبه سقوط کردند. بیشترین کاهش ارزش مربوط به سهام بانک ها می شد.
بر اساس مدارکی که موید تقویت حضور مسکو در خاورمیانه است، شرکت نفت دولتی روسیه ۲۵۰میلیون دلار به یک مشاور خارجی پرداخت کرده تا برای عقد قراردادهای نفتی در کردستان عراق به آن کمک کند. این مبلغ مربوط به قراردادهایی میشود که به روس نفت کمک کرده یک بازیگرخارجی مهم در صنعت نفت کردستان عراق شود. این قراردادها که در راستای تلاش ولادیمیر پوتین برای تقویت موقعیت کرملین در منطقه بسته شده، روسیه را بیش از پیش درگیر مسائل عراق کرده است. این مبلغ از نظر استاندارد قراردادهای مشاوره مالی بسیار بالاست. به گزارش بلومبرگ روس نفت در  ۲۰۱۷و  ۲۰۱۸تا  ۳میلیارد دلار به دولت منطقهای کردستان عراق در ازای عرضه نفت در آینده پرداخت کرده است که منبع مالی قابل توجهی برای این منطقه نفت خیز در عراق است. چند تحول سیاسی نیز در جهان شاهد بودیم که غیرمستقیم به قیمت نفت می تواند مرتبط باشد. در هند کشتار مسلمانان هندی درباره قانون تبعیضآمیز حق شهروندی رخ داد که درپی آن مهاجران مسلمان ساکن هند اجازه دریافت تابعیت نخواهند داشت. پس از تصویب این قانون هندوهای افراطی با حمله به مساجد و خانه های مسلمانان، آنها را مورد ضرب و شتم قرار داده و به قتل میرسانند. در خاورمیانه استاندار» ختای «ترکیه در تاریخ  ۹اسفند از کشته شدن  ۳۳سرباز این کشور بر اثر یک حمله هوایی در استان ادلب سوریه خبر داد. در پی این حادثه شورای امنیت ملی ترکیه به ریاست اردوغان تشکیل جلسه داد. همچنین پس از آن ترکیه تهدید خود درباره اروپا را عملی کرد؛ مرزها باز شد و آوارگان سوری از طریق مرز بلغارستان به سمت اروپا حرکت کردند. بعد از آن جنگندهها و توپخانه ترکیه  ۲۰۰مقر ارتش سوریه را هدف قرار دادند که این حملات منجر به انهدام  ۵بالگرد، ۲۳تانک و سامانه دفاعی و کشته و زخمی شدن  ۳۰۹نفر از ارتش سوریه شده است. همچنین مسکو و آنکارا در تاریخ  ۱۰اسفند برای کاهش تنشها در ادلب توافق کردند و به دیدار پوتین و اردوغان در ۱۵اسفند و امضای آتشبس انجامید. در تاریخ  ۱۱اسفندماه ترکیه  ۲جنگنده سوریه را سرنگون کرد و سپس شش پهباد ترکیه توسط سوریه مورد هدف قرار گرفت. در تاریخ  ۱۳اسفند ارتش سوریه مواضع ارتش ترکیه را در در غرب سراقب و المسطومه ادلب هدف حملات موشکی گستردهای قرارداد که بر اثر آن شماری از این نیروها کشته یا زخمی شدند. از طرفی در تاریخ  ۱۰اسفند در دوحه دانشگاه
توافق صلحی میان آمریکا و طالبان با حضور مایک پامپئو، وزیر امور خارجه آمریکا به عنوان شاهد امضا شد. این توافق بخشی از یک توافق بزرگتر برای سازش در افغانستان و پایان طولانیترین جنگ آمریکاست. اما این توافق چندان پایدار نبود و در تاریخ  ۱۴اسفند، آمریکا حمله هوایی علیه طالبان در شهرستان نهر سراج در ولایت هلمند انجام داد اما به هر حال خروج تدریجی نظامیان آمریکا از افغانستان آغاز شده است. در تاریخ  ۱۱اسفند پایگاه نظامی آمریکا به نام» الصدیق «در صلاح الدین عراق هدف موشک قرار گرفت. این پایگاه محل حضور نیروهای آمریکایی و تجهیزات نظامی متعلق به ائتلاف بین المللی است. همچنین در تاریخ  ۱۵اسفند، یک حمله راکتی به نزدیکی سفارت آمریکا در بغداد ثبت شد. از طرفی در تاریخ  ۲۱اسفند منابع عراقی از شلیک  ۱۰موشک کاتیوشا به پایگاه نظامیان آمریکایی خبر دادند. گروه رسانهای الاعلام الحربی عراق علام کرد که این راکتها به پایگاه آموزشی» التاجی «واقع در شمال بغداد اصابت کرده ولی تلفاتی نداشته و  ۱۱نفر مصدوم شدهاند.الکساندر بانوف، استادیار دانشکده شیمی و فناوری شیمیایی دانشگاه فنی دولتی نووسیبیرسک روسیه گفته که فناوری پالایش گازهای همراه شامل استفاده از کاتالیزوری که گاز همراه را به هیدروژن و نانوالیاف کربن تبدیل می کند، موفق عمل کرده است و توسط دانشمندان این دانشگاه در سال ۲۰۲۱ به بازار عرضه می شود.