راهبرد ترامپ پیروز شد شکست «تحقیرآمیز» پوتین در بازار نفت
ساعت 24 - اقتصاد روسیه هرگز پویایی و تحرکی حتی در اندازه کره جنوبی یا ترکیه ندارد زیرا این کشور کالایی جز تسلیحات نظامی برای فروش و صارات ندارد که تازه در صادرات همان تجهیزات نیز با رقابت شدید مواجه است. تحریم های اروپا اقتصاد hین کشور را درتنگنا قرار داده است و اگر صادرات نفت با مشکل و دست انداز مواجه شود در موقعیت باز هم دشوارتری قرار می گیرد.
وقتی امریکایی ها با شتاب به صادرات نفت وگاز روی آوردند پوتین در یک خطای راهبردی و البته به دلیل وضعیت تازه در اقتصاد کرونا زده تلاش کرد آمریکا را از بازار نفت بیرون براند که با سد عربستان نیز مواجه شد. سرانجام دست و پنجه نرم کردن پوتین با بن سلمان و ترامپ گونه ای شده است که رادیو فارسی فرانسه آن را شکست تحقیر آمیز پوتین می داند. تحلیل این رسانه در زیر آمده است:
روز 6 مارس
به هنگامی که روز ٦ مارس روسیه از پیشنهادات کشورهای تولید کنندۀ نفت اوپک و بویژه عربستان برای رویاروئی با کاهش بهای نفت روی گرداند، در تلاش به اجرا گذاشتن یک راهبرد تازه در چیرگی بر بازار جهانی نفت بود. ایگور سچین مدیر عامل شرکت «روس نفت» که از سوی روسیه در گفتگوهای اوپک پلاس شرکت داشت بروشنی گفت که سیاست کشور او بازداشتن پیشروی فزایندۀ آمریکا در سهم بازار جهانی نفت و حتی کاهش دادن آن است. سهم آمریکا در این بازار در یک دهۀ پیش از آن دو برابر شده و از ٧ درصد به ١٤ درصد افزایش یافته است.تردیدی نیست که این سیاست را مدیر عامل «روس نفت» تدوین نکرده بود و او کارگزار رویکردی بود که ولادیمیر پوتین آن را پیشاپیش تدارک دیده بود. برخی، سخنان الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، را در دسامبر ٢٠١٩، هنگامی که ویروس کرونا هنوز نظم جهان را بر هم نریخته بود، نشان این چرخش راهبردی میدانند. او آنهنگام تاکید کرده بود که روسیه «نمیتواند برای همیشه از میزان تولید خود بکاهد» و هشدار داده بود که «در سال آینده باید خود را برای رویکردی تازه آماده کنیم». این رویکرد تازه در روز ٦ مارس در «نه» روسیه به کاهش میزان تولید تبلور یافت، در حالیکه در بازۀ زمانی میان آن ابرازِ ناخرسندی و این گامِ اجرائی، جهان اسیر پدیدۀ تازهای گردیده بود که بازار نفت را نیز در پنجۀ خود میفشرد.
راهبرد روسیه برای بازیابی بازار نفت در اواخر سال گذشته خودداری از کاهش تولید و تامینِ به اندازۀ آن با هدف تضمین بهائی حدود ٤٠ دلار برای هر بشکه شکل گرفته بود؛ بهائی که در نظر مسکو، تولید کنندگان نفت شیل آمریکا را از توان استخراج و رقابت خارج میکرد وسهم آنان را در بازار خالی میگذاشت. هر چند هزینۀ استخراج نفت شیل به نسبت موقعیت جغرافیائی، زمین شناختی، گستردۀ میدان استخراج و ملاحظات مالی بسیار متفاوت است، اما بهر حال چنین به نظر میرسد که بهره برداری از آن اگر بهای نفت در بازار از بشکهای ٤٠ دلار کمتر شود، به صرفه نخواهد بود.تلاش روسیه برای افزایش تولید و نگهداری بهای نفت پیرامون ٤٠ دلار با زیرو و رو شدن بازار نفت به سنگ خورد. تقاضای جهانی نفت در پی از حرکت بازداشتن چرخ کارخانهها، بر زمین ماندن هواپیماها، خانه نشینی نزدیک به نیمی از جمعیت جهان به ناگهان سقوط کرد و یک چهارم یک صد میلیون بشکه در روز از میان رفت. بر اساس ارزیابیهای انجام گرفته، توان ذخیرۀ نفت در تابستان پیش رو چنان تکمیل خواهد شد که پس از آن دیگر تولیدِ بیش از مصرف ناممکن خواهد شد.
احتمال فروپاشی اقتصاد روسیه
برای روسیه که بودجۀ سال جاری خود را بر پایۀ بشکهای ٤٢ دلار تدارک دیده بود، سقوط بهای نفت به زیر ٣٠ دلار، و حتی در دورهای زیر ٢۵ دلار، نتیجهای جز فروریختن اقتصاد نه چندان شکوفای کشور نداشت، بویژه آنکه ارزش روبل روسیه نیز رو به کاهش گذاشت و مقامات مسکو را به بازبینی راهبرد پیشین خود وادار ساخت.لئونید فِدون، معاون «لوک اویل»، دومین شرکت نفتی روسیه، در گفتگو با روزنامۀ «روس بیزنس کُنسالتینگ» این راهبرد و نتیجۀ آن را به پیمان «بِرِست ـ لیتوفسک» تشبیه کرد که در سال ١٩١٨ زیر فشار پیشروی نیروهای آلمان بسوی روسیه میان دو کشور امضا شد و در نظر روسها نماد «تحقیر و تسلیم» تلقی میشود.رهبران آمریکا، روسیه و عربستان سعودی از توافق تازه برای کاهش تولید استقبال کردند. به گفتۀ صاحب نظران، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، نقش اساسی را در بدست آمدن این توافق از پشت پرده بازی کرده است. فیلیپ شَلمَن، اقتصاددان و استاد دانشگاه دوفین در پاریس، این توافق را «شاهکار دیپلماسی ترامپ» میخواند که با بدست آوردن آن، خواست نخستین عربستان را در کاهش تولید نفت به کرسی مینشاند، پوتین را نه تنها به بازپس گیری راهبرد خود وادار میسازد، بلکه او را به ابراز خرسندی از آن وامیدارد و گامی در جهت نجات شرکتهای نفتی آمریکائی بر میدارد.