شگفتی آمار بانک‌های بورسی در اردیبهشت

در غیاب اعلام به‌موقع و دقیق آمار نقدینگی کل کشور از بانک مرکزی، یکی از روش‌های تخمین این متغیر مهم، بررسی مجموع رقم سپرده‌های ماهانه بانک‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس است. مطالعه روند تاریخی از زمان آغاز انتشار آمار ماهانه، همبستگی کاملا معناداری بین میزان رشد نقدینگی کل با مجموع سپرده‌های بانک‌ها نشان می‌دهد و از این‌رو تعقیب گزارش‌های مزبور برای تحلیل متغیرهای پولی حائز اهمیت است.

آمار اردیبهشت ماه شرکت‌ها نشان می‌دهد مجموع سپرده‌ها با جهش ۶ درصدی مواجه شده است. در صورت تعمیم این رشد به نقدینگی، می‌توان گفت بالاترین افزایش ماهانه این متغیر در دو دهه گذشته در یک ماه به‌جز اسفند (که به‌طور سنتی، دولت با کسری بودجه مواجه است) در ماه گذشته محقق شده است. با اعمال روش مشابه و در نظر گرفتن رشد فروردین، افزایش دوماهه نقدینگی به ۹ درصد می‌رسد. در صورت صحت این مفروضات، می‌توان برآورد کرد حجم کل نقدینگی در حال‌حاضر از ۲۷۰۰ هزار میلیارد تومان گذشته باشد که از آخرین رقم رسمی اعلام شده نقدینگی در پایان آذر ماه (۲۲۶۲ هزار میلیارد تومان) ۱۹ درصد بالاتر رفته است. به این ترتیب، اگر در خرداد‌ماه نیز رشد قدیمی حتی با شتاب یک درصد ادامه یابد، احتمالا رکورد رشد نقدینگی در فصل بهار (که معمولا دوره‌ای با کمترین افزایش نقدینگی به‌صورت تاریخی بوده است) شکسته خواهد شد. ادامه این روند طبیعتا باعث تشدید مشکلات در زمینه کنترل تورم و مهار متغیرهای کلان اقتصادی خواهد شد. با این حال، رویکرد اخیر ریاست بانک مرکزی در زمینه هدف‌گذاری تورم از یکسو و انتشار اوراق بدهی از سوی دیگر در کنار عبور از پیک بحران کرونا و فشار آن بر کسری بودجه این امیدواری را ایجاد می‌کند که ترمز افزایش به نسبت سریع رشد نقدینگی کشیده شود و همزمان، امکان کنترل تبعات تورمی نیز فراهم شود.